Xavfsizlik texnikasi qoidalari va sanitariya-gigiyena talablari

0

Kompyuterlar ham boshqa elektr jihozlari kabi elektr toki yordamida ishlaydi. Elektr toki esa juda ehtiyotkorlik bilan ish ko‘rishni talab etadi.

Kompyuter sinfidagi qurilmalardan noto‘g‘ri foydalanish yong‘in chiqishi, baxtsiz hodisalar ro‘y berishi va buning natijasida inson salomatligiga zarar yetishi hamda kompyuter jihozlarining buzilishiga olib kelishi mumkin.

Yuqoridagi noxush holatlarning oldini olish maqsadida xavfsizlik texnikasi qoidalari hamda sanitariya-gigiyena talablariga rioya qilishingiz talab etiladi.


Xavfsizlik texnikasi qoidalari

1) o‘qituvchining ruxsatisiz o‘zboshimchalik bilan kompyuterlarni ishga tushirish;

  1. kompyuter xonasiga ustki kiyimlarda kirib o‘tirish;
  2. elektr toki manbalariga va ulanish simlariga tegish;
  3. o‘zboshimchalikompyuterda sozlash ishlarini olib borish;
  4. kompyuter ekraniga qo‘l bilan tegish, ishlab turgan
  5. kompyuterlarda tozalash ishlarini olib borish; 6) uzoq vaqt davomida ishlab turgan kompyuterlarni nazoratsiz qoldirish;
  6. kompyuter yonida boshqa elektr va isitish asboblaridan foydalanish;
  7. kompyuter yonida ovqatlanish, suv ichish;
  8. tez alangalanuvchi buyumlar va quril- malarning ichki elementlariga salbiy ta’sir etuvchi (kislotali, tarkibida xlor bo‘lgan) moddalarni olib kirish;
  9. klaviatura va kompyuter sichqonchasini ho‘l qo‘llar bilan bosh- qarish;
  10. klaviatura va «sichqoncha»dan foydatanganda kuch ishlatish;
  11. kompyuterni ruxsatsiz o‘chirib, ishni yakunlash ta’qiqlanadi.

Kompyuterdan foydalanish jarayonida baxtsiz hodisalar ro‘y bermasligi va sog‘lig‘ingizga zarar yetmasligi uchun xavfsizlik texnikasi qoidalariga so‘zsiz rioya qilishingiz kerak!


Sanitariya-gigiyena talablari

Esda tuting, kompyuterda ishlash davomida kerakli talablarga rioya etmaslik inson salomatligiga katta zarar yetkazishi mumkin. Ayniqsa, ko‘z, qon aylanish tizimi, bosh miya faoliyati, umurtqa pog‘onasi zaiflashuvi va turli kasalliklarning kelib chiqishiga sababchi bo‘ladi.

Bularning oldini olish hamda kompyuterda ishlash davomida salomat- ligingizga zarar yetmasligi uchun quyidagi talablarga rioya qilishingiz va ularni esdan chiqarmasligingiz kerak:

  1. kompyuter stolidan 20 sm uzoqlikda o‘tiring;
  2. ko‘zingiz kompyuter ekranidan 50-60 sm uzoqlikda bo‘lsin, har 20-30 daqiqadan so‘ng ko‘zga dam berib turish va kompyuterda ishlash kuniga 180 daqiqadan oshmasligi zarur;
  3. yelka va qo‘l tirsagi orasidagi burchak 90-120° ni tashkil qilsin;
  4. kompyuter oldida o‘tirganingizda gavdangizni tik tuting;
  5. oyoq kaftingiz polga to‘laligicha tegib tursin;
  6. qo‘l kaftingizni va barmoqlaringizni erkin tuting;
  7. qo‘lingizni tanangizga yaqin masofada ushlang;
  8. tizza osti burchagi 90° ni tashkil qilsin.

Kompyuter oldida noto‘g‘ri o‘tirish umurtqa pog‘onangizda og‘riqlar paydo bo‘lishiga hamda tez toliqishingizga sababchi bo‘ladi.

Kompyuterdan foydalanishda sog‘lig‘ingizga zarar yetmasligi uchun ko‘z mashqlari va harakat mashqlarini bajarib turing!

1-mashq. Ko‘z mushaklarini 4 soniya qattiq yumib turing, so‘ngra ularni ochib, 6 soniya uzoqlarga tikilib turing. Bu mashqni 3-4 marta takrorlang.

2-mashq. Ko‘zlaringizni 4 soniya burun uchiga qarating, so‘ngra 6 soniya uzoqlarga tikilib turing. Bu mashqni ham 3-4 marta takrorlang.

3-mashq. Boshni burmagan holda ko‘zingizni oldin o‘ngga qarating va shu holatni biroz saqlab turing, so‘ngra ko‘zingizni to‘g‘riga qaratib, uzoqlarga 6 soniya tikilib turing. Xuddi shu mashqlarni ko‘zingizni chapga, pastga va yuqoriga qaratib bajaring. Mashqni 1-6 hisobda takrorlang.

4-mashq. Ko‘zni yuqori o‘ng qismidan diagonal bo‘ylab pastki chap qismiga o‘tkazing, so‘ngra uzoqlarga 6 soniya tikilib turing. Xuddi shunday usulda faqat ko‘zni yuqori chap qismdan pastki o‘ng qismga o‘tkazing va 6 soniya uzoqlarga tikilib turing. Bu mashqni 3-5 marta takrorlang.


Mavzuga doir savol

    1. Xavfsizlik texnikasi qoidalarini bilish nima uchun zarur?
    2. Elektr toki bilan bog‘liq qanday qoidalarni bilasiz?
Previous articleKuzatishlar va tajribalar
Next articleAbdulla Qodiriyning Hayoti va ijodi