Inson va davlat: ular o’zaro qay tarzda bog’langan? Инсон ва давлат: улар ўзаро қай тарзда боғланган? Инсон ва давлат: улар узаро кай тарзда богланган?
Tarixda inson o’z huquqlari uchun kurashmagan davr bo’lmagan. Kishilarning o’z huquqlari uchun kurashi jarayonida insonning munosib hayot kechirishga huquqi yoqlangan ko’plab g’oyalar, nazariyalar hamda ta’limotlar yuzaga keldi va rivojlandi.
Uyg’onish davri mutafakkirlari Sharqning mashhur huquqshunoslaridan biri Imom Burhoniddin al-Marg’inoniyning har bir insonning tabiiy huquqlariga, u ana shu davlatning fuqarosi ekanligi yoki aksinchaligidan qat’i nazar, rioya etilishini qonunlashtirish va ta’minlash zarurligi to’g’risidagi g’oyasini yoqladilar. Xuddi ana shu davrdan e’tiboran davlatga mutlaqo boshqacha – shaxs huquqlarini poymol qiluvchi institut (tashki- lot) tariqasida emas, balki uning inson va jamiyat manfaatlariga xizmat qilishi nuqtayi nazaridan yondashilmoqda.
| Asosiyy qonun begiaydn O’zbekiston Respublikasida demokratiya umuminsoniy prinsip- larga asoslanadi, ularga ko’ra inson, uning hayoti, erkinligi, sha’ni, qadr-qimmati va boshqa daxlsiz huquqlari oliy qadriyat hisoblanadi. O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, 13-modda. |
Inson huquqlariga O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining II bo’limi bag’ishlangan bo’lib, bu bo’lim «Inson va fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari» deb nomlanadi (18-52-moddalar).
Shunday qilib, Konstitutsiyamizda insonning huquq va erkinliklarini e’tirof etish, ularga rioya qilish va ularni muhofaza qilish – davlatning majburiyati, degan qoida mustahkamlab qo’yilgan.
