Islomdagi mazhablar – Исломдаги мазҳаблар

0

Islomdagi mazhablar – Исломдаги мазҳаблар / Ислом мазхаблар.


VII asrning ikkinchi yarmida islomda ilk bo‘linishlar boshlandi. Xalifa Ali davriga kelib turli g‘arazli kuchlar ta’sirida bu jarayon kuchaydi. Natijada xorijiylik, shialik va sunniylik deb ataluvchi yo‘nalishlar vujudga keldi.

«Men ming nafar shayxni topdim va ulardan hadis yozib oldim. Bu besh shayxdan faqihrog‘ini, taqvolirog‘ini, olimrog‘ini topmadim. Ularning eng birinchisi Abu Hanifadir».

Yazid ibn Horun

Bugungi kunda musulmonlarning aksari sunniylik yo‘nalishidadir. VIII–IX asrlarga kelib esa sunniylik doirasida huquqiy maktablar (mazhablar) — hanafiylik, molikiylik, shofe’iylik va hanbaliylik hamda ikki aqidaviy ta’limot — ash’ariylik va moturidiylik yuzaga kelgan.

Mazhablar shariat bilimdoni (faqih) tomonidan Qur’on va sunnat asosida ishlab chiqilgan yo‘ldir. Ular o‘z asoschilari nomi bilan atalgan. Masalan, Abu Hanifa asos solgan mazhab — hanafiylik, Molik ibn Anas asos solgan mazhab — molikiylik deb atalgan. Mavjud mazhablar asosiy masalalarda bir-birini inkor etmaydi.

Bugungi kunda dunyodagi taxminan 1,7 milliard musulmon aholining 92,5 foizini sunniylar tashkil etib, ular mazhablar bo‘yicha quyidagi nisbatda bo‘linadilar: hanafiylar — 49%, shofe’iy­ lar — 25%, molikiylar — 17%, hanbaliy lar — 1,5%.

Istehson (ar. yaxshi deb bilish) — islom huquqida ikki masaladan yengilroq tomonni tanlashga aytiladi.


Batafsil >> Islomdagi mazhablar va aqidaviy ta’limotlar

Previous articleIslom dini ta’limoti va bayramlari
Next articleHanafiylik mazhabi – Ҳанафийлик мазҳаби