Ko’makchi haqida ma’lumot
Kumakchi haqida malumot YORDAMCHI SO’Z TURKUMLARIYordamchi so’z turkumlari mustaqil so’z turkumlaridan farqlanadi. Ular lug’aviy ma’noga ega emas, morfologik jihatdan o’zgarmaydi, gapda sintaktik vazifa bajarmaydi,...
Nutq tovushi va harf
Og‘zaki nutqning eng kichik, boshqa mayda bo‘lakka bo‘linmaydigan qismi nutq tovushi deyiladi.Tovushning yozuvdagi ifodasiga harf deyiladi. Bir tovush bir harf bilan ham, ikki harf...
Fonetika va grafika
Og‘zaki nutqning tovush tizimini o‘rganadigan tilshunoslik bo‘limi fonetika, yozma nutqning harflar tizimini o‘rganadigan tilshunoslik bo‘limi esa grafika deyiladi. Fikrimizni boshqalarga tovushlar vositasida so‘zlash va...
Tilshunoslik va uning bo‘limlari
Til o‘z ichki tuzilishiga ega. Tilning ana shu ichki tuzilishidan qaysisini o‘rganishga ko‘ra tilshunoslik fani ham bir necha bo‘limlarga bo‘linadi.Tilning tovush tuzilishi fonetika bo‘limida,...
Otlarda kelishik kategoriyasi
Ot (yoki otlashgan so‘z)ning boshqa so‘zlarga bo‘lgan sintaktik munosabatini ko‘rsatuvchi ma’nolar va bu ma’nolarni ifodalovchi shakllar tizimiga kelishik kategoriyasi deyiladi. Kelishik kategoriyasi oltita grammatik...
Otlarda egalik kategoriyasi
Otlarga xos morfologik xususiyatlardan biri son kategoriyasidir. Otlarda son kategoriyasini bir-biriga qarama-qarshi qo‘yilgan birlik son shakli va ko‘plik son shakli tashkil etadi.Birlik son shaklida...
Otlarning ma’no turlari
Otlar ma’no jihatdan ikki turga bo‘linadi: atoqli otlar va turdosh otlar.Bir xildagi predmet (shaxs) yoki hodisalardagi birinchi ayirib ko‘rsatadigan otlar atoqli otlar deyiladi. Atoqli...
Otning leksik-grammatik xususiyatlari
Predmetning nomini (keng ma’noda) bildiruvchi mustaqil so‘z turkumiga ot deyiladi. Ot so‘z turkumiga oid so‘zlar kim? nima? kimlar? nimalar? savollaridan biriga javob beradi: o‘qituvchi,...
Феъл замонлари. Шахс-сон қўшимчалари
Феълдан англашилган ҳаракат-ҳолатнинг нутқ сўзланиб турган пайтга муносабати феъл замонлари, шундай маънони ифодаловчи қўшимчалар эса замон қўшимчалари дейилади. Феълларда учта замон бор: 1) ўтган...
Феъл (Узбек тили)
Нима қилмоқ?, нима бўлмоқ? сўроқларига жавоб бўлиб, ҳаракат-ҳолатни билдирувчи сўзларга феъл дейилади.Феъллар замон, шахс-сон, бўлишли-бўлишсизлик маънолари ва бу маъноларни ифодаловчи қўшимчаларга эга бўлади. Масалан:...
Олмош
От, сифат, сон ва бошқа сўзлар ўрнида қўлланиб, уларга ишора қилувчи сўзлар олмош ҳисобланади. Олмошлар қайси сўз ўрнида қўлланса, ўша сўзнинг сўроғига жавоб...
Сонларнинг ёзилиши
Икки, олти, йетти сонларига жамликни билдирувчи -ов, -ала қўшимчалари қўшилса, асос охиридаги и унлиси тушиб қолади: Иккала, олтов, йеттов.Тартиб сонлар рақам билан ёзилса, -нчи,...
